Sprawozdanie

z przebiegu szkolenia realizowanego w ramach projektu „Budowa wspólnej platformy wymiany informacji oraz systemu szkoleń zawodowych w parkach narodowych”

Tytuł szkolenia: „Fotografia przyrodnicza do celów edukacyjnych i monitoringu” Termin: 23 października (piątek) 2009 r.

Miejsce: Terenowa Stacja Badawcza BdPN w Wołosatem

Organizatorzy: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska i Bieszczadzki Park Narodowy

Osoby prowadzące szkolenie: Grzegorz Leśniewski i Marian Szewczyk

W trakcie szkolenia wygłoszono 5 referatów, w tym 2 dotyczyły przedstawienia podstaw teoretycznych fotografii przyrodniczej (pierwszy – ogólnie dot. fotografii cyfrowej oraz drugi – ze szczególnym uwzględnieniem makrofotografii roślin). Program szczegółowy szkolenia przedstawiał się następująco:

9³⁰-9⁴⁵ Otwarcie szkolenia – dyrektor Bieszczadzkiego Parku Narodowego dr Tomasz Winnicki

9⁴⁵-10⁴⁵ Wprowadzenie do fotografii cyfrowej - Grzegorz Leśniewski
1. Podstawy teoretyczne fotografii cyfrowej
2. Technologia cyfrowa w fotografii przyrodniczej – praktyczne zastosowanie w edukacji i monitoringu

10⁴⁵-11¹⁵ Przerwa na kawę, herbatę i ciastka

11¹⁵-12¹⁵ Cyfrowa ciemnia – omówienie teorii i demonstracja obróbki zdjęć. Przygotowanie zdjęcia do wykorzystania w ramach zadań edukacyjnych i monitoringu. Program do tworzenia diaporam - Grzegorz Leśniewski

12¹⁵-13¹⁵ Makrofotografia roślin (podstawy teoretyczne i zajęcia praktyczne – omówienie zdjęć) – dr Marian Szewczyk

13²⁰-14²⁰ Diaporama pt.: „Przez puszcze i bagna” - Grzegorz Leśniewski

14²⁰-14⁵⁰ Poczęstunek

14⁵⁰-15⁵⁰ Zajęcia praktyczne – omówienie zdjęć uczestników szkolenia - Grzegorz Leśniewski

15⁵⁰-16²⁰ Dyskusja. Podsumowanie i zakończenie szkolenia, wypełnienie ankiet

Szkolenie zostało zrealizowane zgodnie z przyjętym programem. Pierwsze zajęcia miały na celu przybliżyć (uporządkować) wiedzę teoretyczną dot. Fotografii cyfrowej, w tym omówiono m.in.: technologię zapisu obrazu cyfrowego, budowę cyfrowego aparatu fotograficznego, typy aparatów cyfrowych – ich zalety i wady, obiektywy i akcesoria. Następnie omówiono praktyczne zastosowanie technologii cyfrowej w fotografii przyrodniczej, w tym m.in.: scharakteryzowano wady i zalety technologii cyfrowej, sprzęt w fotografii przyrodniczej - czym się kierować przy wyborze aparatu, obiektywów i akcesoriów?, od teorii do praktyki – fotografujemy pejzaż, środowiska i zwierzęta.

Następny punkt programu dotyczył „cyfrowej ciemni”, w ramach, którego omówiono podstawy teoretyczne oraz demonstrację obróbki zdjęć (w tym: transfer zdjęć do programu graficznego, praca na warstwach, usuwanie kurzu, rys, prostowanie zdjęcia, praca na histogramie, maski i selekcje, korekcja obrazu, kadrowanie i skalowanie zdjęcia, przygotowanie zdjęć do druku, diaporamy, prezentacji multimedialnej, Internetu, itp.). Scharakteryzowano również, jak przygotować zdjęcia do wykorzystania w ramach zadań edukacyjnych i monitoringu. Zwrócono szczególną uwagę na zachowanie się podczas fotografowania zwierząt i roślin, by nie zagrażać życiu, zdrowiu, czy warunkom egzystencji fotografowanym gatunkom. Uczestnicy szkolenia poznali również specyficzny, ale bardzo pasjonujący rodzaj fotografii – makrofotografię. Prelegent scharakteryzował podstawy teoretyczne tego rodzaju fotografii oraz zaprezentował sprzęt i omówił parametry techniczne wybranych zdjęć wykonanych w skali makro. Część praktyczna dotyczyła przede wszystkim wykonywaniu zdjęć w warunkach terenowych zgodnie z omówioną teorią oraz omówieniu zdjęć wykonanych przez uczestników szkolenia.

W szkoleniu uczestniczyły 24 osoby, będące o różnym stopniu zaawansowania w zakresie fotografii przyrodniczej. Nie wpływało to negatywnie na przebieg szkolenia i stopień zaangażowania w dyskusję. W trakcie szkolenia także na bieżąco zadawano pytania, a dyskusja końcowa skupiła się głównie wokół wyboru najbardziej optymalnego sprzętu oraz obróbki zdjęć cyfrowych. Dyskusja była ukierunkowana ponadto nie tylko na treści poszczególnych wystąpień ale dotyczyła całego cyklu szkoleń i potrzeb w tym zakresie. Szkolenie pokazało, jak dużym zainteresowaniem cieszy się fotografia cyfrowa, w większości przypadków skupiająca się na fotografii dokumentującej zjawiska lub wydarzenia. Uczestnicy byli zgodni, że szkolenie o tej tematyce było bardzo potrzebne i jeszcze wymaga rozwinięcia w przyszłości.

Zdjęcia przyrodnicze bardzo często są wykorzystywane w edukacji ekologicznej oraz w monitoringach przyrodniczych i krajobrazowych, szczególnie w parkach narodowych. Coraz więcej osób zajmuje się fotografią, korzystając jednakże najczęściej z funkcji automatycznych. Dlatego tak ważne było to szkolenie, by zwrócić uwagę na możliwości i zasady fotografii, elementy kompozycji, itp., by w jak najefektywniej wykorzystać te umiejętności w edukacji i monitoringu. Uczestnicy zgłaszali potrzebę dalszego rozwijania tematu, szczególnie rozwinięcie części praktycznej związanej zarówno z wykonywaniem zdjęć w plenerze, jak też obróbki w programach komputerowych. Wymagałoby to jednak wydłużenia czasu szkolenia i dodatkowych środków.

Otwarcie szkolenia przez dyrektora Parku

Szkolenie – Grzegorz Leśniewski

Szkolenie – Grzegorz Leśniewski

Referat dr Mariana Szewczyka - makrofotografia

Grzegorz Leśniewski przy omówieniu sprzętu fotograficznego