|
Strona 2 z 2
Występowanie, struktura i liczebność grupy gatunków górskich świadczy o „górskości” danego terenu. Na terenie BdPN stwierdzono występowanie 184 taksonów górskich, w tym 30 taksonów alpejskich i 42 subalpejskich (w sumie 72 taksony wysokogórskie) oraz 38 taksonów ogólnogórskich i 74 taksony reglowe (tym 6 taksonów podgórskich). Ogólnie taksony górskie stanowią 23 % całej flory BdPN, co jest porównywalne z udziałem tej grupy gatunków we florze znacznie wyższej Babiej Góry.
Bardzo interesującą grupą są gatunki wysokogórskie. Ich występowanie świadczy o tym, że szczyty Bieszczadów zawsze pozostawały bezleśne, choć zapewne zasięg połonin był znacznie mniejszy.
Wśród gatunków alpejskich, zajmujących najwyższe położenia na grzbietach, pośród skałek Krzemienia, Tarnicy czy Bukowego Berda warto wymienić takie rzadkości jak zawilec narcyzowaty Anemone narcissiflora, rdest żyworodny Polygonum viviparum, sesleria Bielza Sesleria bielzii, czy różeniec górski Rhodiola rosea, jak i gatunki nieco częstsze - driakiew lśniąca Scabiosa lucida, kostrzewa niska Festuca airoides, turzyca dacka Carex dacica, rojnik górski Sempervivum montanum, skalnica gronkowa Saxifraga paniculata, prosienicznik jednogłówkowy Hypochoeris uniflora i pięciornik złoty Potentilla aurea.
Gatunki subalpejskie lokują się nieco niżej, na połoninach, a czasem schodzą nawet na łąki w dolinach. Jest to siedlisko takich gatunków jak arnika górska Arnica montana, czosnek siatkowaty Allium victorialis, pełnik alpejski Trollius altissimus, ciemiężyca biała Veratrum album subsp. album, fiołek dwukwiatowy Viola biflora, chaber miękkowłosy Centaurea mollis.
Spośród ponad 110 gatunków reglowych i ogólnogórskich wymienić trzeba rzadko spotykaną tocję górską Tozzia alpina, roślinę o charakterze półpasożytniczym. Jej następne stanowiska na zachód od Bieszczadów znajdują się dopiero na Babiej Górze. Częstym i rzucającym się w oczy składnikiem połonin, łąk, borówczysk i zarośli jest goryczka trojeściowa Gentiana asclepiadea, na wilgotnych skałach i w wąwozach rośnie kozłek trójlistkowy Valeriana tripteris, a w lasach i na zacienionych skałach porzeczka alpejska Ribes alpinum.
Na terenie Parku spotkać można wiele gatunków znajdujących się na liście roślin prawnie chronionych, zarówno pośród roślin naczyniowych, np. goryczki, storczyki, czy piękna lilia złotogłów Lilium martagon, wawrzynek wilcze łyko Daphne mezereum, jak i niższych, np. bardzo rzadko spotykane porosty z rodzaju brodaczka Usnea sp..
Jednak znacznie bardziej interesujące jest występowanie na terenie BdPN kilku gatunków niezwykle rzadkich, tu tylko mających swe jedyne w Polsce stanowiska. Do takich roślin należy, spośród gatunków wschodniokarpackich, wspomniany wcześniej tojad bukowiński oraz sesleria Bielza Sesleria bielzii - 1 stanowisko i lepnica karpacka Silene dubia - 1 stanowisko. Bardzo niewielkie populacje posiadają niektóre gatunki górskie – rdest żyworodny (kilka okazów), wschodniokarpacki podgatunek ostróżki wyniosłej (kilkanaście okazów), turzyca skalna Carex rupestris (kilkadziesiąt okazów w szczelinach skalnych).
Równocześnie wszystkie te taksony rosną w znacznej izolacji od sąsiednich populacji - odległość do następnych stanowisk wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów. Dlatego też stanowiska te są niezwykle cenne dla utrzymania wysokiej bioróżnorodności Parku i bardzo interesujące z naukowego punktu widzenie, np. ze względu na możliwość zachodzenia w izolowanych populacjach procesów ewolucyjnych. Z tego powodu gatunki te znajdują się od pewnego czasu pod stałą obserwacją, prowadzone są pomiary liczebności, zachowania się roślin oraz monitorowane ewentualne zagrożenia, wszystko po to by nie dopuścić do ich zniszczenia lub zaniku (Mitka 1994, Mitka, Zemanek 1996).
Bezleśne szczyty Bieszczadów stanowią dla roślin wysokogórskich znakomite siedlisko do bytowania. Jest to jednocześnie najbardziej na zachód wysunięte miejsce w Karpatach Wschodnich, gdzie spotkać można piętro subalpejskie. W Karpatach Zachodnich pierwsze tego typu siedliska znajdują się na terenie Beskidu Sądeckiego (głównie pochodzenia antropogenicznego), a dalej w Pieninach (skaliste ściany) i w Tatrach. Brak odpowiednich siedlisk na terenie niskich pasm bieszczadzkich i w Beskidzie Niskim powoduje, że wiele gatunków wykazuje przerwę w rozmieszczeniu na terenie Karpat pomiędzy Bieszczadami a np. Tatrami czy Pieninami. Przerwa ta nosi nazwę dysjunkcji śródkarpackiej i jest bardzo ciekawym zjawiskiem biogeograficznym, związanym ze zmianami klimatycznymi po ostatnim zlodowaceniu. Taki typ rozmieszczenia wykazują 73 taksony, z czego 35 kończy swój zasięg na terenie BdPN. (Jasiewicz 1965, Zemanek 1987, Zemanek, Towpasz 1995).
«« start « poprz. 1 2 nast. » koniec »»
|
Bieszczadzki
