Bieszczadzki Park Narodowy, którego głównym celem jest ochrona zasobów przyrodniczych, zajmuje się również edukacją ekologiczną i popularyzacją wiedzy o przyrodzie Bieszczadów.

Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny w Ustrzykach Dolnych prowadzi dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich interesujące prelekcje, wykłady, zajęcia kameralne i zajęcia terenowe na ścieżkach przyrodniczych. Prowadzone są również zajęcia dla nauczycieli i przewodników oraz pracowników Parku.

Od 2016 r. Bieszczadzki Park Narodowy Park posiada nowo wybudowaną Terenową Stację Edukacji Ekologicznej w Wołosatem.

TSEE Wołosate

Obiekt posiada dobre wyposażenie do prowadzenia zajęć kameralnych – dwie salki audiowizualne, biblioteczkę, laboratorium do segregacji i oznaczania materiałów przyrodniczych oraz bazę noclegową dla 50 osób i zaplecze kuchenne umożliwiające przygotowanie posiłków.

Laboratorium w TSEE Wołosate

Sala audiowizualna w TSEE Wołosate

Lokalizacja Stacji stwarza dogodne warunki do prowadzenia zajęć terenowych, ze względu na dostępność do ekosystemów typowych dla Bieszczadów Zachodnich. Ponadto sąsiedztwo potoku Wołosatka i licznych oczek wodnych umożliwia poznanie fauny wodnej Bieszczadzkiego P.N.

Wytyczono tu trzy ścieżki przyrodnicze: Wołosate – Tarnica”, „Rozsypaniec – Krzemień” i „Ustrzyki Górne – Wołosate”.

W Wołosatem prowadzona jest zachowawcza hodowla konia huculskiego, która daje możliwość poszerzenia oferty edukacyjnej Parku o zagadnienia związane z ochroną ginących ras i odmian hodowlanych.

Ponadto proponujemy zajęcia terenowe na 11 ścieżkach przyrodniczych i przyrodniczo-historycznych. Ścieżki prezentują zróżnicowane walory przyrody Parku, charakteryzują się różnym stopniem trudności i czasem zwiedzania.

Z przebiegiem ścieżek i tematyką przystanków można zapoznać się na stronie www.bdpn.pl w zakładce: Serwis mapowy BdPN.

Krótka charakterystyka ścieżek przyrodniczych i przyrodniczo-historycznych na terenie BdPN

1. Ścieżka przyrodnicza „Suche Rzeki – Smerek”

Prowadzi wzdłuż żółtego szlaku z Suchych Rzek (ok. 4 km od Zatwarnicy, dojście lub dojazd drogą leśną) na Przełęcz Orłowicza, a następnie czerwonym szlakiem na szczyt Smereka (przystanki 1-20). Na Smerek można również wejść odcinkiem ścieżki prowadzącym z Kalnicy wzdłuż czerwonego szlaku (przystanki 1A-8A). Symbolem ścieżki jest jodła pospolita. W Suchych Rzekach istnieje możliwość skorzystania z sali edukacyjnej, pomocy dydaktycznych, a także wiaty ogniskowej.

2. Ścieżka przyrodnicza „Połonina Wetlińska”

Prowadzi wzdłuż czerwonego szlaku od Berehów Górnych do Przełęczy Orłowicza, a następnie wzdłuż żółtego szlaku do Wetliny-Stare Sioło (przystanki 1-24). Na Połoninę Wetlińską można również wejść z Przełęczy Wyżnej wzdłuż żółtego szlaku (przystanki 1A-7A) oraz z kempingu „Górna Wetlinka” wzdłuż czarnego szlaku (przystanki 1B-3B). Symbolem ścieżki jest pełnik alpejski.

3. Ścieżka dendrologiczno-historyczna Berehy Górne

Przebiega przez nieistniejącą wieś Berehy Górne, od Przełęczy Wyżniańskiej do Przełęczy Wyżnej (Nad Berehami) (przystanki 1-18). Wędrujemy dawną drogą bojkowską, pastwiskami i lasem, poszukując śladów historii, które w krajobrazie utrwaliła przyroda. Symbolem ścieżki jest dzika jabłoń.

4. Ścieżka przyrodnicza „Wielka Rawka”

Prowadzi wzdłuż niebieskiego szlaku z Ustrzyk Górnych na Wielką Rawkę, a następnie żółtym szlakiem na Małą Rawkę, skąd szlakiem zielonym można zejść na Przełęcz Wyżniańską (przystanki 1-46) lub zielonym szlakiem przez Dział do Wetliny (przystanki 34A-43A). Symbolem ścieżki jest jarzębina.

5. Ścieżka przyrodnicza „Połonina Caryńska”

Biegnie szlakiem czerwonym z Ustrzyk Górnych przez Połoninę do Berehów Górnych (przystanki 1-27). Można też zejść szlakiem zielonym na Przełęcz Wyżniańską (przystanki 17A-24A) lub szlakiem zielonym i żółtym do Bereżek (przystanki 15B-24B). Symbolem ścieżki jest buk zwyczajny.

6. Ścieżka przyrodnicza Ustrzyki Górne – Wołosate

Wytyczona poza szlakami turystycznymi, doliną potoku Wołosatka - z Ustrzyk Górnych do torfowiska „Wołosate” (przystanki 1-19). Początkowo biegnie wzdłuż potoku, a następnie łąkami po lewej stronie drogi prowadzącej do Wołosatego. Symbolem ścieżki jest salamandra plamista.

7. Ścieżka przyrodnicza „Ustrzyki Górne – Szeroki Wierch”

Rozpoczyna się w Ustrzykach Górnych, u wylotu doliny Terebowca, i wiedzie czerwonym szlakiem na Szeroki Wierch (przystanki 1-26). Kończy się na przełęczy pod Tarnicą. Symbolem ścieżki jest śnieżyca wiosenna.

8. Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Wołosate-Tarnica”

Ścieżka prowadzi szlakiem niebieskim od starego cmentarza bojkowskiego w Wołosatem na przełęcz pod Tarnicą i dalej szlakiem żółtym do najwyższego szczytu polskich Bieszczadów (przystanki 1-25). Symbolem ścieżki jest orlik krzykliwy.

9. Ścieżka przyrodnicza „Rozsypaniec – Krzemień”

Ścieżka wiedzie szlakiem czerwonym z Wołosatego w stronę Rozsypańca, a następnie połoninami Halicza i zboczem Krzemienia (przystanki 1-28). Zejście szlakiem niebieskim do Wołosatego. Symbolem ścieżki jest pierwiosnka Hallera.

10. Ścieżka przyrodnicza „Bukowe Berdo”

Bukowe Berdo to jeden z najpiękniejszych grzbietów górskich w Bieszczadach. Ścieżka prowadzi szlakiem niebieskim z Pszczelin na szczyt Bukowego Berda (przystanki 1-18) oraz szlakiem żółtym od strony Mucznego (przystanki 1A-6A). Symbolem ścieżki jest goździk kartuzek.

11. Ścieżka przyrodniczo-historyczna „W dolinie górnego Sanu"

Ścieżka prowadzi poza szlakami turystycznymi, rozległą i wyludnioną doliną górnego Sanu, do jego źródeł w rejonie Przełęczy Użockiej. Symbolem ścieżki jest bóbr europejski.

W oparciu o Ośrodek Edukacji Ekologicznej wraz z Muzeum Przyrodniczym Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych pracownicy dydaktyczni prowadzą zajęcia kameralne i prelekcje z następujących tematów:

1. Wybrane zagadnienia z ekologii dynamicznej.

2. System ochrony przyrody Bieszczadów.

3. Środowisko abiotyczne Bieszczadów.

4. Szata roślinna Bieszczadów, jej walory i ochrona.

5. Fauna Bieszczadów, jej walory i ochrona.

6. Ogólna charakterystyka przyrodnicza Bieszczadzkiego P. N.

Dodatkowo można obejrzeć film o Bieszczadzkim Parku Narodowym oraz diaporamy przyrodnicze o Bieszczadzkim Parku Narodowym i Międzynarodowym Rezerwacie Biosfery „Karpaty Wschodnie”.

W Ośrodku Edukacji Ekologicznej znajduje się Muzeum Przyrodnicze z interesującymi ekspozycjami stałymi i czasowymi. 

Fragment ekspozycji o faunie Bieszczadów

Grupy zwiedzające Muzeum oprowadzane są przez przewodników. Muzeum posiada dwie ekspozycje stałe i salę wystaw czasowych - prezentujące następujące zagadnienia:

1. Flora i zbiorowiska roślinne oraz fauna Bieszczadów.

2. Biologia i systematyka świata zwierząt.

3. Wybrane zagadnienia z paleontologii.

4. Geologia Bieszczadów na tle Karpat.

5. Geomorfologia, hydrologia, klimat i gleby Bieszczadów.

6. Plan ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego i otuliny.

7. Różne wystawy tematyczne prezentowane na sali wystaw czasowych.

Fragment ekspozycji paleontologicznej

Informacje na temat udostępniania Parku w celach edukacyjnych i turystycznych oraz opłat z tym związanych można znaleźć na stronie www.bdpn.pl w zakładce: Turystyka/regulamin i opłaty.

Opłaty za zamawiane zajęcia kameralne i terenowe ustalane są indywidualnie w zależności od wielkości grupy, typu i liczby zajęć .

Prosimy o wcześniejsze ustalenie terminów zajęć.

Zakres, tematykę i termin zajęć należy wcześniej uzgodnić z Działem Edukacji Ekologicznej BdPN: tel. 13 461 10 91, tel./fax 13 461 30 62,

e-mail: ond@bdpn.pl

Adres: Ośrodek Edukacji Ekologicznej wraz z Muzeum Przyrodniczym Bieszczadzkiego Parku Narodowego, ul Bełska 7, 38-700 Ustrzyki Dolne