|
Strona 3 z 5
Ssaki BdPN i otuliny stanowią ok. 58 gatunków. Najliczniej w tej grupie reprezentowane są drobne ssaki: gryzonie, owadożerne, nietoperze itp. Atrakcją i zarazem wybitnym walorem bieszczadzkiej puszczy są duże ssaki drapieżne jak: niedzwiedź brunatny Ursus arctos, wilk Canis lupus, lis Vulpes vulpes, borsuk Meles meles, wydra Lutra lutra, żbik Felis silvestris, ryś Felis lynx oraz ssaki roślinożerne: żubr Bison bonasus, jeleń szlachetny Cervus elaphus, łoś Alces alces, sarna Capreolus capreolus, dzik Sus scrofa.
W Bieszczadzkim Parku Narodowym od 1992 roku prowadzona jest z dobrym efektem restytucja bobra Castor fiber (Derwich 1995, 2000).
Zoogeograficzna analiza bieszczadzkiej fauny prowadzi do wyróżnienia interesujących grup zwierząt:
- gatunki borealno-alpejskie: dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus, drozd obroźny Turdus torquatus,
- gatunki górskie: ryjówka górska Sorex alpinus, pliszka górska Motacilla cinerea, pluszcz Cinclus cinclus, salamandra plamista Salamandra salamandra, traszka górska i karpacka Triturus alpestris i T. montandoni, kumak górski Bombina variegata,
- gatunki północno-europejskie, np: orzechówka Nucifraga caryocatactes, puszczyk uralski Strix uralensis, sóweczka Glaucidium passerinum,
- gatunki ciepłolubne: nagórnik skalny Monticola saxatilis i muchołówka białoszyja Ficudela albicollis.
- zalatujące na teren Parku tak osobliwe gatunki jak sokół wędrowny Falco peregrinus, orzełek włochaty Hieraetus pennatus i bardzo rzadko ścierwnik biały Neophron subbuteo.
Człowieka zawsze interesowały gatunki okazałe, drapieżne lub jadowite. Wzbudzały one respekt lub podziw, a niektóre z nich były obiektem polowań. Zwierzętami, które interesują nie tylko przyrodników w Bieszczadach są:
1. Niedźwiedź brunatny Ursus arctos, najpotężniejszy z naszych drapieżników, jest autentycznym władcą wschodniokarpackiej puszczy. Długość jego ciała wynosi 170-250 cm, wysokość w kłębie 125-135cm, waga od 150 do 400kg. W przeszłości występował w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej. Dziś jest gatunkiem zagrożonym i objętym w Polsce ochroną gatunkową.
Niedźwiedź prowadzi osiadły tryb życia. Porusza się powoli, ale w potrzebie, na krótkich dystansach, galopuje z szybkością do 65 km/godz. Dobrze pływa, a młode osobniki sprawnie wspinają się na drzewa. Na żer wychodzi na ogół nocą, a dzień spędza w barłogu, zakładanym w największych gęstwinach. Jest zwierzęciem wszystkożernym. Zjada miękkie pędy roślin, bulwy, leśne owoce i grzyby, chętnie odwiedza łany owsa i kukurydzy. Przysmakiem jego jest miód; wydobywa go z barci dzikich pszczół lub plądruje pasieki. Nie gardzi gryzoniami, rybami, żabami i larwami owadów, a nawet padliną. Rozgrzebuje mrowiska, by wyjąć poczwarki. Niekiedy jego łupem padają nocujące na pastwiskach owce i bydło. Człowieka natomiast może zaatakować osobnik ranny lub samica w obronie młodych.
W okresie jesiennym niedźwiedź odżywia się bardzo intensywnie, by zgromadzić zapas tłuszczu na okres snu zimowego. Gawrę zakłada w młodnikach, wykrotach lub rozpadlinach skalnych i wykorzystuje ją przez kilka lat. Na terenie BdPN zlokalizowano kilka gawr niedźwiedzich. Młode w liczbie najczęściej 1-3 samica rodzi co cztery lata w czasie snu zimowego i opiekuje się nimi do dwóch lat. Samiec prowadzi życie samotne. Zajmuje terytorium o powierzchni około 2 000 ha., znakując je zadrapaniami na pniach drzew, które umieszcza jak najwyżej nad ziemią. Niedźwiedzie osiągają wiek około 40 lat.
Wieloletnie badania nad populacją niedźwiedzia brunatnego w Bieszczadach prowadzi Jakubiec (1993). Informacje syntetyczne zamieszczone są też w pracy Guli i Frąckowiaka (2000).
Bieszczady są obecnie najważniejszą w Polsce ostoją niedźwiedzia. Zasięg tej populacji można poznać gromadząc informacje o pozostawionych przez niedźwiedzie śladach bytowania jak: tropy, znakowane drzewa, gawry i barłogi, wyrządzane szkody – oraz przez bezpośrednie obserwacje. Do niedawna szacowano liczebność bieszczadzkiej populacji na około 50 osobników. W ostatnich latach prowadzone są badania telemetryczne, z których wstępnie wynika, że liczba niedźwiedzi może być mniejsza a powierzchnie penetrowanych terytoriów znacznie większe niż sądzono.
|
Bieszczadzki
